دورسنج یا تاکومتر ابزاری است که سرعت های ( شافت یا دیسک خودرو، موتورسیکلت – سانترفیوژ) و سایر ماشینها را اندازهگیری میکند. بیشتر تاکومترها معمولاً سرعت را در واحد دور در دقیقه، یا آر پی ام (RPM: revolutions per minute) اندازهگیری و نمایش می دهند به عبارت دیگر دورسنج سرعت حرکت موتور و اجسام دوار را می تواند اعلام کند
انواع دور سنج :
دورسنج ها با توجه به قابلیت تماس با اجسام به دو دسته دورسنج تماسی و دورسنج غیرتماسی تقسیم می شوند( در صورتی که نتوان با جسم مورد نظر تماسی برقرار کرد از دورسنج های غیر تماسی و در مواردی که بتوان تماس داشت از دورسنج های تماسی استفاده می شود)
دورسنج آنالوگ و دیجیتال :
دورسنج آنالوگ : کاملاً مکانیکی بوده که معمولا از انواع قدیمی می باشد . امروزه مدل های دیجیتال در انواع مکانیکی و نوری، مادون قرمز ( که عمدتاً با نام دورسنج لیزری شناخته می شود ) و مکانیکی-لیزری و مدل بسیار پیشرفته و دقیق تر به صورت پرتابل به بازار عرضه می شوند.
تاریخچه دور سنج :
دور سنج های قدیمی ترین مدل های تاکومتر در جهان محسوب می شوند اولین دورسنج برای اندازه گیری سرعت حرکت و توسط دانشمند آلمانی Dietrich Uhlhorn در سال 1817 بر اساس خاصیت گریز از مرکز ساخته شد که در سال 1840 برای اندازه گیری سرعت و دور گردش چرخ های لوکوموتیو استفاده شد. این دور سنج ها در ادامه مسیر پیشرفت خود در خودرو های سبک و سنگین برای سنجش دور موتور ماشین ها به کار گرفته شدند که رفته رفته جای خود را به مدل های دیجیتالی دادند. دور سنج های آنالوگ بر اساس عملکرد چرخش یک شفت یا محور عمودی متصل به فنر سپس صفحه درجه بندی شده کار می کنند
این تجهیز با بهره گیری از سنسور های تاکومتر مادون قرمز دقیق و حساس و نور لیزر بالاترین دقت و سرعت را در اندازه گیری ها به نمایش می گذارند سنسور های دور سنجی گاهی در قالب ماژول دورسنج برای مقاصد آموزشی به بازار عرضه می شوند.در این تاکومترها باید یک جسم منعکس کننده نور بر روی شافت مورد نظر نصب گردد. تاکومتر یک اشعه لیزر به شافت می تاباند و با هر بار رد شدن جسم نصب شده از زیر نور لیزر، انعکاس آن به تاکومتر می رسد و بدین صورت سرعت دوران شافت را اندازه می گیرد.
دورسنج مادون قرمز و مکانیکی
دورسنج مادون قرمز و مکانیکی نوع دو کاره و پیشرفته تری نسبت به انواع قبلی تکومترهاست که با دارا بودن سنسور مادون قرمز مجهز به نور لیزر و اتصالات مکانیکی توامان جهت اندازه گیری های مختلف استفاده می شوند.