تعمیراسپکتروفتومتر
تعمیرات اسپکتروفتومتر
تعمیر اسپکتروفتومتر
سپکتروفتومتر یا دستگاه UV-Vis Spectrometer
طیف سنج نوری روشی است برای سنجش و مطالعه طیف الکترومغناطیس دراین روش با استفاده از میزان جذب نمونه ها غلظت آنها راتعیین می کنند.اسپکتروفتو مترها بر دونوع uv-vis , visible می باشند.
دو طبقه بندی اصلی از دستگاه های اسپکتروفتومتری وجود دارد: تک پرتویی و دو پرتویی. اسپکتروفتومتر دو پرتویی، شدت نور بین دو مسیر نور را مقایسه می کند، یکی مسیر حاوی نمونه مرجع و دیگری مسیر حاوی نمونه آزمایش . اسپکتروفتومتر تک پرتویی، شدت نور نسبی پرتو را قبل و بعد از قرار دادن نمونه آزمایش اندازه گیری می کند. اگرچه مقایسه اندازه گیری های دستگاه های دو پرتویی آسان تر و پایدار تر است، دستگاه های تک پرتوی می توانند دامنه دینامیکی بیشتری داشته باشند و از لحاظ اپتیکی ساده تر و فشرده تر هستند. علاوه بر این، بعضی از ابزارهای تخصصی مانند اسپکتروفتومترهایی که بر روی میکروسکوپها یا تلسکوپها نصب شده اند، به دلیل عملی شدن، تک پرتویی هستند.
طیف سنجی اشعه ماوراء بنفش قابل روئیت یا اسپکتروفتومتر اشعه ماوراء بنفش قابل روئیت به طیف سنجی جذب یا اسپکتروسکوپی بازتابش در محدوده طیف اشعه ماوراء بنفش قابل روئیت اشاره دارد. این بدان معنی است که نور در ناحیه مرئی و مجاور ( نزدیک اشعه ماوراء بنفش و نزدیک مادون قرمز (NIR)) استفاده میشود. جذب یا بازتابش در محدوده قابل روئیت مستقیما بر رنک درک شده مواد شیمیایی درگیر مؤثر است. در این محدوده از طیف الکترومغناطیسی، مولکولهای تحت انتقال الکترونیکی است. این روش مکمل طیف سنجی فلورسانس است، در مقدار فلورسانس با انتقال از حالت برانگیخته به حالت پایه در حالی که جذب با انتقال از حالت پایه به حالت بر انگیخته اندازهگیری میشود میباشد. طیف سنجی مرئی-فرابنفش یکی از تکنیکهای مورد استفاده در علوم تجربی برای دریافت اطلاعات علمی و عملی، با استفاده از برهمکنش نور و ماده طیف سنجی و طیف بینی میباشد. در طیف سنجی باریکهای از نور (پرتو) به ماده مورد نظر تابانده میشود و با بررسی نور بازتابشی یا جذبی یا نشری به دریافت اطلاعات میپردازیم. طیف الکترو مغناطیس حاوی گستره ی از طول موجهاست. هر ناحیه از این طیف نام ویژهای دارد. مانند فروسرخ، فروسرخ دور، فروسرخ نزدیک و تابش ایکس. گستره ی nm ۴۰۰-۸۰۰ به گستره مرئی و nm ۲۰۰ - ۴۰۰ به گستره فرابفنش (بسامد بیشتر از نور بنفش) نامیده میشود. طیف سنجی مرئی - فرابنفش به مطالعه این ناحیه میپردازد.
1- فتومتر:
2- اسپکترفتومتر:
در این دستگاه امکان تهیه طیف و اندازهگیری جذب در طول موجهای مختلف وجود دارد. خود اسپکتروفوتومتر شامل انواع مختلفی است.مطابق قانون لامبرت جذب یک نمونه بهطور مستقیم به ضخامت (طول مسیر) متناسب است؛ و مطابق قانون بیر، میزان جذب با غلظت نمونه متناسب است.
از ترکیب این دو، قانون بیر-لامبرت بدست میآید که بیانگر ارتباط جذب با ضخامت نمونه و غلظت آن است.
سمتهای مختلف یک اسپکتروفتومتر شامل:
- ۱) منبع نور (Light Source)
- ۲) تک رنگ ساز (Monochromator)
- ۳) شکاف عبور یا متمرکزکننده پرتو (Focusing Device)
- ۴) کووت یا محل قرار دادن نمونه (Cuvet)
- ۵) دتکتور یا آشکار ساز (Detector)
- ۶) صفحه نمایشگر (Display device)
- منبع نور (Light Source):
معمولاً از لامپهای تنگستنی که تولید نور، با طول موج ۹۹۰–۳۰۰ نانومتر مینمایند، استفاده میشود. برای تولید پرتوهای فرابنفش غالباً از از لامپهای هیدروژنی یا دوتریومی، با طول موج ۴۵۰–۲۰۰ نانومتر استفاده میشود؛ لامپهای دوتریومی معمولاً پایدارترند وطول عمر بیشتری دارند.
منو کروماتور یا تک رنگ ساز (Monochromator):
این قسمت دستگاه، نور مخلوط را به پرتوهای تک رنگ تجزیه میکند این عمل در اسکپتوفتومتر معمولاً توسط منشور یا سیستم گریتینگ(Grating) انجام میگیرد.
شکاف عبور یا متمرکزکننده پرتو (Focusing Device):
ترکیبی از عدسیها و آئینههای کوچک میباشد، که فقط به طیف رنگی، با طول موج مورد نظر اجازه عبور میدهند. هر قدر عرض شکاف نور کمتر باشد، کیفیت پرتوها بهتر خواهد بود. میزان منوکروماتیک بودن نور تابیده شده به کووت بسیار مهم میباشد که با (Spectral Band Width (SBW یا پهنای باند طیف، برحسب نانومتر مشخص میشود هرچقدر عدد SBW کوچکتر باشد کیفیت دستگاه بهتر خواهد بود که بستگی به نوع گریتینگ و پهنای شکاف عبور نور دارد. بهترین SBW برای اسپکتروفتومترهای آزمایشگاهی ۸ نانومتر و برای دستگاههای تحقیقاتی ۴–۸/۱ میباشد.
کووت یا محل قرار دادن نمونه (Cuvet):
کووتها محفظههای شفافی هستند که محلول موردآزمایش در آن ریخته شده و در جایگاه خاص خود که در مسیر نور تکرنگ تعبیه شدهاست قرار میگیرد. کووتها با توجه به نوع مصرف، جنس، شکل و حجم متفاوتی دارند. برای محلولهای اسیدی و قلیایی از کووتهای مخصوص شیشه ای و برای طول موجهای زیر ۳۲۰ نانومتر از لوله کوارتز یا پلاستیک استفاده میشود.
دتکتور یا آشکار ساز چیست :
دتکتور یا آشکار ساز انرژی نورانی به انرژی الکتریکی تبدیل و آن را تقویت میکند.
آشکار سازها معمولاً به سه گروه تقسیم میشوند:
۱) فتوالکتریکی ۲) فتوشیمیایی ۳) حرارتی
در اسپکتروفتومتر از آشکار سازهای فتوالکتریکی استفاده میشود.
صفحه نمایشگر :
دادههای بدست آمده از یک آشکار ساز به وسیلهٔ یک دستگاه بازخوانی، مانند یک گالوانومتر یا اسلوسکپ نشان داده میشود. انواع مختلف نمایشگر در اشکال عقربه ای، دیجیتالی و کامپیوتری در اسپکتروفتومترها وجود دارد.